Nhiều người ăn theo chế độ thực dưỡng coi bột sắn dây là một thần dược giải độc cơ thể. Bà N.T.L., 70 tuổi, ngụ ở Bà Rịa - Vũng Tàu cũng vậy. Bà dặn con cháu thỉnh thoảng phải ăn bột sắn dây để giải độc cơ thể hoặc những lúc bà bị bệnh, hay đau bụng bà thường nấu bột sắn dây để ăn.

Bột sắn dây, thực phẩm giải nhiệt hay thần dược?

Bác sĩ Ngô Thị Bạch Yến, khoa khám bệnh Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM, cho rằng trong bối cảnh nhu cầu tìm kiếm các phương pháp thải độc tự nhiên ngày càng tăng, nhiều người đã tìm đến bột sắn dây như một giải pháp "thần kỳ" cho sức khỏe.

ThS Trần Ngọc Lưu Phương, giảng viên Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM, cho biết theo Đông y, bột sắn dây có tác dụng thải độc, thanh nhiệt, lợi tiểu. 

Trong Đông y có bài thuốc trong đó có bột sắn dây để điều trị một số bệnh như đi đại tiện ra máu, chứ không phải có tác dụng thải độc gan, thải độc cơ thể như đồn thổi. Theo Tây y, bột sắn dây có thể có một số tác dụng như có thể ổn định huyết áp, không làm tăng đường và mỡ xấu trong máu, có thể có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa.

"Bột sắn dây được chiết xuất từ củ sắn dây đang ngày càng trở nên phổ biến, không chỉ trong ẩm thực dân gian mà còn được xem là một "vị thuốc" trong phong cách sống thực dưỡng", bác sĩ Yến cho hay.

Nhiều nghiên cứu đã xác nhận trong sắn dây có chứa các hợp chất isoflavone - đặc biệt là puerarin - có tác dụng chống oxy hóa, cải thiện vi tuần hoàn, và có tiềm năng trong việc hỗ trợ chức năng gan.

Một số nghiên cứu thực nghiệm cho thấy puerarin có thể giúp giảm tổn thương gan trong các mô hình nhiễm độc do rượu hoặc hóa chất, từ đó gợi mở khả năng hỗ trợ "giải độc" ở mức độ sinh lý.

Bột sắn dây từ lâu đã có mặt trong nhiều bài thuốc dân gian nhằm giải cảm, giảm sốt, hỗ trợ tiêu hóa.

Hiểu đúng về "giải độc", đừng nhầm lẫn giữa hỗ trợ và thay thế

Theo bác sĩ Yến, trong y học hiện đại, chức năng giải độc được đảm nhiệm chủ yếu bởi gan và thận. Đây là hai cơ quan có khả năng chuyển hóa và thải loại các chất độc hại ra khỏi cơ thể thông qua hệ tuần hoàn và bài tiết.

Bác sĩ Yến khuyến cáo, không có thực phẩm hay dược liệu nào có thể thay thế hoàn toàn chức năng sinh học này. 

Do đó khái niệm "giải độc cơ thể" thông qua các thực phẩm như sắn dây cần được hiểu đúng là "bột sắn dây có thể hỗ trợ chức năng gan, giúp thanh nhiệt chứ không phải là phương tiện thải độc cấp tốc hay toàn năng như một số lời truyền miệng thổi phồng".

Trong thực tiễn sử dụng, bột sắn dây mang lại một số lợi ích đáng kể nếu được dùng đúng cách và đúng liều lượng.

Bột sắn dây giúp giải nhiệt, hỗ trợ điều hòa thân nhiệt, đặc biệt hiệu quả trong những ngày nắng nóng hoặc khi cơ thể có biểu hiện cảm nắng, sốt nhẹ.

Bột sắn dây pha loãng có thể làm dịu dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.

Với người có làn da dễ nổi mụn do nóng trong, việc bổ sung bột sắn dây vào khẩu phần có thể mang lại tác dụng tích cực.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng sắn dây có tính mát, do đó không phù hợp với người có cơ địa hàn, hay bị lạnh bụng hoặc tiêu chảy. Ngoài ra việc sử dụng bột sắn dây không rõ nguồn gốc, bị pha trộn hóa chất hoặc tẩy trắng bằng công nghiệp cũng có thể tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe.

Bột sắn dây là một thực phẩm tự nhiên giàu giá trị dinh dưỡng, có nhiều đặc tính phù hợp với điều kiện khí hậu nhiệt đới và sinh lý người Việt. Tuy nhiên, việc thần thánh hóa bột sắn dây như một phương tiện giải độc là không có cơ sở khoa học.

Thay vào đó người tiêu dùng nên sử dụng bột sắn dây như một phần của chế độ dinh dưỡng cân bằng - kết hợp với sinh hoạt điều độ, dinh dưỡng hợp lý và vận động thường xuyên - để duy trì sức khỏe toàn diện.

Đua nhau đi 'thải độc vùng kín'

Các bác sĩ cảnh báo thời gian qua rộ lên trào lưu thải độc cơ thể, nhiều chị em đua nhau đi thải độc 'vùng kín'.