Sinh ra và lớn lên trong một gia đình đông con tại xã Đức Long, thị xã Quế Võ (Bắc Ninh), Nguyễn Công Vinh sớm bộc lộ tư chất thông minh và niềm say mê học tập. Trên Vinh, có hai chị gái học Trường đại học Y Hải Phòng và Trường đại học Thương mại. Ngoài ra còn cô em út còn bé.

Ham mê đọc sách, tìm hiểu sấm, chớp, mây, mưa

Bà Nguyễn Quỳnh Mai (mẹ Vinh) tâm sự từ nhỏ con trai đã thể hiện tư chất thông minh, lanh lợi, từ 5 tuổi cậu đã có thể đọc, viết.

Lớn lên chàng trai quê Bắc Ninh thể hiện sự yêu thích đặc biệt với sách khoa học. Thấy con ham học, bà đóng vai trò vừa là người mẹ vừa là bạn đồng hành của con.

Nhà xa, gia đình không có điều kiện, từ lớp 6 Vinh một mình bắt xe buýt hơn 20km/ngày từ nhà lên Trường THCS Nguyễn Cao - ngôi trường trọng điểm của thị xã để học. Đường xa không cản được khát vọng học tập, em nhanh chóng khẳng định năng lực và được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi của trường.

Vinh chia sẻ ban đầu được chọn vào đội tuyển toán nhưng xin chuyển sang bộ môn vật lý - môn mà cậu bé say mê tìm hiểu các hiện tượng tự nhiên như sấm, chớp, mây, mưa hay các tác dụng của lực, dòng điện trong cuộc sống mà từ nhỏ đặc biệt yêu thích.

Ước mơ kỹ sư AI

Đỗ vào lớp chuyên vật lý Trường THPT chuyên Bắc Ninh, Nguyễn Công Vinh có môi trường lý tưởng để phát huy năng lực. Đến lớp 11, em được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi quốc gia môn vật lý.

Ngoài giờ học chính khóa, Vinh dành 3 tiếng/ngày ở thư viện để nghiên cứu tài liệu nâng cao. Vinh luôn tuân thủ nguyên tắc: tự học, học chắc lý thuyết kết hợp trau dồi kỹ năng thực hành và tuyệt đối tránh học tủ, học vẹt.

Để học tốt vật lý, theo Vinh, lý thuyết với thực hành phải đi đôi với nhau, bởi vậy em học chắc lý thuyết rồi thực hành ngay, vừa ghi nhớ lâu kiến thức, vừa được trải nghiệm thực tế.

Vinh cũng thường tự giải thích các vấn đề, câu hỏi hằng ngày để củng cố kiến thức. Chẳng hạn, khi học về áp suất, nguyên lý Pascal, kích thủy lực, em cố tìm hiểu rõ kiến thức vật lý ứng dụng ra sao trong việc nâng một chiếc xe hơi.

Hiện tại Vinh đang cố gắng ôn luyện để chuẩn bị cho các kỳ thi sắp tới, đồng thời trau dồi ngoại ngữ để phục vụ nghiên cứu.

"Em mong muốn trở thành một kỹ sư trí tuệ nhân tạo (AI) để góp phần ứng dụng khoa học vào cuộc sống, giải quyết những vấn đề thực tiễn", nam sinh Bắc Ninh bộc bạch.

Theo thầy Nguyễn Chí Trung - tổ trưởng tổ vật lý Trường THPT chuyên Bắc Ninh, Olympic Vật lý châu Á là kỳ thi khốc liệt, quy tụ các thí sinh xuất sắc từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga, Singapore...

Đây là các nước có truyền thống, đầu tư bài bản trong bộ môn vật lý. Song với sự tự tin, bản lĩnh và kiến thức tốt, Nguyễn Công Vinh đã xuất sắc giành huy chương vàng.

Thầy Trung nhận xét Vinh là học trò thông minh, chăm chỉ, chắc chắn và cá tính. Điểm mạnh của cậu là tiếp thu nhanh kiến thức, không bỏ cuộc khi gặp bài tập khó và ghi chép bài khoa học, logic, tiết kiệm thời gian ôn tập.

Vinh luôn giữ tâm lý thoải mái, không bị áp lực thành tích. Trong bài thi thực hành, bài toán về bếp từ gây khó khăn cho Vinh khi đòi hỏi vận dụng linh hoạt các kỹ năng trong thời gian ngắn, dẫn tới điểm số chưa như kỳ vọng.

Đến bài thi lý thuyết, với sự động viên của thầy cô và tâm lý vững vàng, Vinh đạt kết quả rất cao, qua đó giành huy chương vàng chung cuộc. Tuy vậy, Vinh vẫn còn cần nhiều thời gian để khắc phục điểm yếu, tăng tốc khi làm bài...

Học sinh Việt Nam 'gặt' vàng tại Olympic vật lý châu Á

Ngày 11-5, theo tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, 8 học sinh Việt Nam dự thi Olympic vật lý châu Á (APhO) năm 2025 đều có giải, với 3 huy chương vàng, 3 huy chương bạc và 2 huy chương đồng.