Ngày 30-5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa phối hợp với Hội Khoa học lịch sử tỉnh Khánh Hòa tổ chức hội thảo khoa học "Hoạt động của các đồng chí Hà Huy Tập, Ngô Đức Diễn trên quê hương Khánh Hòa đầu thế kỷ XX" với sự tham gia của các nhà khoa học, đại biểu trên toàn quốc.

Từ người thầy giáo yêu nước

Tham luận tại hội thảo, PGS.TS Hà Minh Hồng - nguyên trưởng khoa lịch sử Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP.HCM - trình bày về giai đoạn hoạt động của Tổng Bí thư Hà Huy Tập ở Nha Trang cách đây 100 năm.

Theo ông Hồng, trong những năm 1925 - 1926, thầy giáo Hà Huy Tập dạy tại trường Pháp - Việt Nha Trang (nay là Trường THPT Nguyễn Văn Trỗi, TP Nha Trang) cùng thầy giáo Ngô Đức Diễn - một trong những người thành lập Hội Phục Việt (dạy tại trường Pháp - Việt Ninh Hòa, thị xã Ninh Hòa ngày nay) đã đem lập trường yêu nước theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin vận động trong nhà trường và viên chức.

Lúc bấy giờ ở Khánh Hòa, ngay cả tại thị xã Nha Trang chưa có trường trung học mà chỉ có trường tiểu học.

Ngoài việc dạy học sinh, thầy Tập và thầy Diễn còn vận động tổ chức các lớp dạy đêm. 

Tại đây, các thầy nói đến quyền làm người, kể lịch sử nước ta, nêu gương anh hùng liệt sĩ, ca tụng giống nòi Lạc Hồng, qua đó nhiều người mới hiểu ra rằng nước mình đã mất và tại sao đồng bào mình nghèo khổ dốt nát.

Năm 1927, hai ông đã nhen nhóm gây dựng cơ sở Đảng Tân Việt ở hai địa phương trong tỉnh là thị xã Nha Trang và huyện Tân Định (Ninh Hòa ngày nay).

Sau đó, hai ông đã tuyên truyền, giác ngộ được nhiều thanh niên, công chức, giáo viên, học sinh tham gia công cuộc cứu nước.

Ngày 4-4-1926, trong lễ truy điệu của Phan Chu Trinh do một số trí thức yêu nước tổ chức ở Nha Trang, Hà Huy Tập đã đọc một bài diễn văn khích lệ tinh thần yêu nước của nhân dân.

Sau sự kiện đó, ông bị chính quyền Pháp thuyên chuyển ra dạy học ở Vinh (Nghệ An).

Tuy vậy, hoạt động cách mạng vẫn tiếp tục phát triển mạnh ở thị xã Nha Trang và trong các huyện Ninh Hòa, Vạn Ninh, Vĩnh Xương, Diên Khánh.

Đặt nền móng thành lập Đảng bộ Khánh Hòa

Trong tham luận gửi đến hội thảo, Th.S Trần Thị Thụy - Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Khánh Hòa - cho rằng với bản lĩnh cách mạng kiên cường, tư duy tổ chức sắc sảo và tinh thần dấn thân vì lý tưởng, ông Hà Huy Tập và ông Ngô Đức Diễn đã góp phần to lớn vào việc xây dựng lực lượng truyền bá tư tưởng yêu nước, chủ nghĩa Mác - Lênin và quá trình vận động thành lập Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa.

Theo bà Thụy, những hoạt động thiết thực của cố Tổng Bí thư Hà Huy Tập đã dẫn đến việc hình thành các cơ sở cách mạng đầu tiên tại địa phương

Tuy quá trình hoạt động của ông ở Khánh Hòa không dài, nhưng ông đã đặt nền móng cơ bản cho việc xây dựng tổ chức và đảng viên, tiến tới thành lập Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa.

"Những đóng góp của các đồng chí Hà Huy Tập, Ngô Đức Diễn đối với sự ra đời của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa là nguồn cảm hứng lớn lao cho thế hệ sau, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng vững mạnh, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay" - bà Thụy nêu rõ.

Cố Tổng bí thư Hà Huy Tập về với đất mẹ

TTO - Đúng 14g ngày 2-12, tại làng Kim Nặc (xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh), hàng nghìn đồng bào, cán bộ, chiến sĩ đã chứng kiến những giây phút xúc động tiễn đưa hài cốt cố Tổng bí thư Hà Huy Tập trở về với đất mẹ.