Đại biểu Quốc hội: Cha mẹ khá giả tự nguyện từ chối hỗ trợ, miễn học phí, được không?

Chiều 22-5, đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ các dự thảo nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân; phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.

Giảm gánh nặng tài chính, động viên các gia đình sinh đủ 2 con

Hầu hết các đại biểu đều nhìn nhận hai nghị quyết này được ban hành và thực hiện tốt sẽ trở thành nghị quyết lịch sử, hiện thực hóa "ham muốn tột bậc" của Bác Hồ là "đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành".

Đại biểu cũng chia sẻ thời gian qua nghe chủ trương, người dân cả nước rất đồng tình, phấn khởi và mong chờ chính sách sớm trở thành hiện thực.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP.HCM) nhấn mạnh chính sách miễn, hỗ trợ học phí được người dân rất mong đợi và bày tỏ vui mừng, hạnh phúc khi chính sách được công bố.

Theo ông Nhân, việc được miễn học phí sẽ giảm gánh nặng tài chính cho nhiều gia đình, thể hiện tính nhân văn và sự "chắt chiu" của Đảng, Nhà nước trong bối cảnh còn nhiều khó khăn để lo cho thế hệ tương lai.

"Việc giảm gánh nặng tài chính khi không phải đóng học phí sẽ giúp người dân cân nhắc có sinh thêm con hay không, hướng đến mục tiêu động viên các gia đình sinh đủ 2 con, để đến năm 2045 Việt Nam chúng ta không thiếu lao động", ông Nhân nói.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (TP.HCM) băn khoăn: "Một trẻ đi học mầm non ngoài tiền ăn, học phí (sẽ được miễn, giảm), còn có các chi phí khác. Vậy liệu các phụ huynh vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số có đủ điều kiện để cho con đến trường và hưởng chính sách hay không?".

Bà Châu đề nghị có thêm những cơ chế, chính sách quan tâm đặc biệt hơn tới các em có gia đình ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số khó khăn.

Có cơ chế ghi nhận gia đình phụ huynh tự nguyện không nhận miễn học phí

Ở góc độ đối tượng thụ hưởng chính sách, đại biểu Nguyễn Minh Đức (TP.HCM) cho hay dự thảo nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí nêu ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ học phí đối với cả trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại cơ sở giáo dục dân lập, tư thục.

Như vậy về nguyên tắc tất cả các gia đình có con em trong đối tượng thụ hưởng dù học trường công lập hay dân lập, tư thục đều được hưởng chính sách.

Tuy nhiên ông Đức đặt vấn đề hiện nay nhiều gia đình có điều kiện kinh tế khá giả sẵn sàng đóng nhiều tiền cho con em học ở các trường dân lập, tư thục. Mức miễn, giảm học phí chung sẽ ít ảnh hưởng đến những gia đình này. Phụ huynh cũng có thể tự nguyện không nhận hỗ trợ.

Chính vì vậy đại biểu đề nghị nghị quyết thiết kế chính sách thể hiện Nhà nước công bằng trong thực hiện chính sách miễn, giảm học phí. Đồng thời có quy định tạo điều kiện, ghi nhận để các phụ huynh thuộc gia đình có điều kiện được từ chối nhận chính sách miễn, giảm học phí.

"Việc tự nguyện không nhận chính sách sẽ do ông bố, bà mẹ tính toán. Nếu họ có điều kiện, không cần hỗ trợ mà chúng ta cứ lấy ngân sách ra chia đều sẽ không hiệu quả. Trong khi khoản tiền từ chối đó có thể quay trở lại cho ngân sách để chúng ta hỗ trợ những đối tượng khác", ông Đức nêu.

Đồng tình ý kiến trên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho rằng chính sách miễn, giảm học phí đưa ra phải bao quát tất cả các đối tượng, tuy nhiên xã hội mỗi người có thu nhập khác nhau. Trong đó có người thu nhập cao, việc hỗ trợ mấy trăm nghìn đồng/tháng không nhiều so với điều kiện gia đình phụ huynh.

Ông Mãi nêu kinh nghiệm của TP.HCM khi thực hiện chính sách hỗ trợ người dân ảnh hưởng COVID-19, nhiều người dân tự nguyện không nhận hỗ trợ. Từ đó, theo ông Mãi, nghị quyết cần bổ sung cơ chế ghi nhận và cho phép người nhận lựa chọn nhận hay không nhận chính sách.

"Đây là ý rất hay, đề nghị ghi nhận để cơ quan soạn thảo có thêm cơ chế đó", ông Mãi nói.

Trình Quốc hội phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi

Chính phủ chính thức trình Quốc hội hai dự thảo nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi; miễn, hỗ trợ học phí cho học sinh từ năm học 2025-2026.