Johnny Trí Nguyễn: Hậu duệ gia tộc lừng lẫy, chán điện ảnh và không tìm hạnh phúc riêng

Trở lại với điện ảnh, Johnny Trí Nguyễn - tức Nguyễn Chánh Minh Trí (51 tuổi) - đang phát triển hai phim Dòng máu anh hùng 2: Nhạn trắng Cà Mau và Hộ linh tráng sĩ: Bí ẩn mộ vua Đinh đều kể về lịch sử bi tráng, tôn vinh tổ tiên và tinh thần dân tộc.

Nhân dịp này, Tuổi Trẻ trò chuyện với Johnny Trí Nguyễn tại nhà riêng của anh, cũng là võ đường Liên Phong, ở huyện Nhà Bè, TP.HCM.

Cảm giác tôi là sự pha trộn của nhiều tinh tú

* Gia tộc Nguyễn Chánh khá đặc biệt khi vừa lừng lẫy về võ thuật vừa có tài năng nghệ thuật. Là hậu duệ, anh có gặp áp lực lập thân?

- Tôi không áp lực mà coi đó là niềm tự hào và cảm hứng. Những người đi trước tôi đều có thành tựu nhất định trong lĩnh vực của họ. Tôi biết mình cũng được thừa hưởng những khả năng đó, tùy giai đoạn lịch sử và văn hóa mà phát huy theo nhiều cách khác nhau.

* Theo anh, yếu tố võ thuật hay nghệ thuật trội hơn trong dòng họ?

- Với ông nội tôi, cụ Nguyễn Chánh Minh có danh xưng Nhạn trắng Cà Mau, tôi cảm thấy ông có thể là một "thần võ" vì một con người khó có thể nào có khả năng phi thường và tinh thần sắc bén mãnh liệt như vậy. Còn bà nội tôi cầm kỳ thi họa. 

Họ sinh ra những người con đều có khả năng ở cả hai. Có nhiều người thiên về võ thuật, có người thiên về học thức. Bên phía mẹ tôi là những người có học thức cao. Tôi hên là cũng có dòng máu đó nên kết nối được nhiều khía cạnh.

Cảm giác như tôi là sự pha trộn của nhiều tinh tú, tuy nhiên mình cần phát huy chứ không chôn vùi.

* Tài năng to lớn thường đi cùng số phận khác người. Anh có chứng kiến điều đó trong dòng họ?

- Trong cuộc sống có thiên thời - địa lợi - nhân hòa, tùy giai đoạn lịch sử và sự phát triển của văn hóa, kinh tế. Ví dụ như hiện nay đất nước đang tạo đà cho chúng ta phát triển về văn hóa, nghệ thuật, thể thao. Võ thuật bao gồm cả ba yếu tố đó nên rất hấp dẫn.

Hào quang vô địch

* Người chú của anh, diễn viên Nguyễn Chánh Tín, đã sống huy hoàng với vai Nguyễn Thành Luân bất hủ trong Ván bài lật ngửa. Những năm tháng cuối, ông gặp một vài khó khăn. Anh có thấy tiếc nuối cho ông?

- Chú Nguyễn Chánh Tín đã sống một cuộc đời rất trọn vẹn. Không nhất thiết mọi thứ phải trơn tru, vì trơn tru thì không đủ đầy mùi vị của cuộc sống. Có những lúc chú đứng trên đỉnh của những ngọn núi, có những bước ngoặt lại rất trầm. Ở thời điện ảnh chưa phát triển, đất nước đang phục hồi sau chiến tranh, chú bán hàng rong, bán nước mía, sống rất bình dân.

Còn khi chú lên đến tận vị trí ngôi sao số 1 Việt Nam, tôi không đến nhà chú nổi vì xung quanh hàng xóm bu sập tường. Giữa lúc thăng trầm của đời sống, chú vẫn luôn vui tính, không bao giờ khổ sở. Chú kể chuyện thì vô địch. Giữa đám đông chú kể chuyện thì không ai nói mà chỉ lắng nghe thôi. Hào quang chú Tín tỏa ra luôn hấp dẫn mọi người. Một người sống được như vậy, đến lúc ra đi cũng là một bước ngoặt rất nhanh.

* Anh có trò chuyện với ông nhiều trong những năm tháng cuối?

- Thường xuyên lắm. Tôi trò chuyện với chú về điện ảnh. Tôi nhớ nhất là những lời chọc ghẹo của chú. Có lần tôi qua thăm, ổng nói: "Ô, nay rồng qua thăm tôm". Không đao to búa lớn gì hết.

* Việc anh và anh trai (đạo diễn Charlie Nguyễn) làm tiếp phần 2 Dòng máu anh hùng như để tưởng nhớ tổ tiên mình?

- Trong gia đình, chú Tín (tức chú Bảy) và chú Sáu đều đã mất. Còn hai người anh là cha tôi và bác Ba thì còn sống. Bữa anh Charlie nói: "Phải làm xong cái phim Nhạn trắng Cà Mau này để hai ông đó coi".

Gia đình tôi là vậy, coi cái chết rất nhẹ nhàng. Sống trọn vẹn được là vui rồi. Bác Ba và cha tôi cũng là những người hài hước. Các con đều mang tinh thần chung của ông nội. Khi mình biết rõ nguồn gốc, mình sẽ trưởng thành vững chắc.

Càng biết ông cha mình đã trải qua những gì, công ơn của họ để mình có ngày hôm nay, mình sẽ có lòng biết ơn sâu đậm và phát triển vững chắc.

* Đến bây giờ, việc Dòng máu anh hùng từng thua lỗ nặng có còn là nỗi đau trong anh?

- Tôi chưa bao giờ coi tài chính là cái gì quá quan trọng. Khi làm bộ phim đó với mức đầu tư nhiều như vậy thì nó hoàn toàn không thực tế về bài toán kinh doanh. Phim đó không hề có bài toán kinh doanh.

Tiếng Việt mình có câu "Làm cho ra hồn", có lẽ quan trọn hơn, sâu sắc hơn là "Làm cho ra tiền". Làm cho ra tiền ít nhiều có yếu tố tiêu cực trong đó, có thể, nhưng làm cho ra hồn thì chắc chắn phải được việc. 

Thành công của Dòng máu anh hùng không đến từ tài chính mà đến từ những thứ sâu xa hơn. Những cá nhân đóng góp cho bộ phim đó, đến nay vẫn chưa có ai nhận được phúc lợi, sự bù đắp cho công sức, tài năng của họ. Nhưng hiện nay, tôi cho rằng bài toán kinh tế với Dòng máu anh hùng 2 sẽ đơn giản hơn rất nhiều.

Tôi nói thẳng với anh Charlie: 'Phim này không có gì hấp dẫn'

 * Cách đây khoảng 10 năm, Thái Hòa - Johnny Trí Nguyễn là bộ đôi nam chính được yêu thích. Thái Hòa mới đây có Địa đạo đình đám, năm nào cũng đóng phim mới. Còn anh vắng bóng suốt tám năm (kể từ Vú em tập sự năm 2017). Vì sao khác nhau vậy?

- Tôi không thấy hấp dẫn nữa. Nếu phải làm nghề để kiếm sống thì là chuyện khác, nhưng tôi là người trải nghiệm cuộc sống và sự hấp dẫn của nó. Nếu không hứng khởi, tôi không tham gia.

Có một lần tôi ngồi trên trường quay một bộ phim với anh Charlie và anh Nghiêm (Jimmy Nghiêm Phạm, nhà sản xuất của Hãng phim Chánh Phương), tôi nói: "Phim này không có gì khó, không có gì hấp dẫn". Tôi nói thẳng là phim này không có gì thử thách với cả mình, anh Charlie và anh Nghiêm. Phim không "kích" mình phấn đấu. Mình muốn khó và thử thách hơn.

* Nói vậy có sợ anh Charlie Nguyễn buồn?

- Tôi thẳng thắn. Lịch sự chỉ là bề nổi. Ai lịch sự với mình chưa chắc đã chân thật. Nếu phải chọn, tôi chọn chân thật.

Thỉnh thoảng có những phim tôi không từ chối được dù không đủ hứng thú. Trong văn hóa của chúng ta có cái gọi là tình nghĩa. Tôi rất ít khi làm gì đó vì tài chính, mà hầu như chỉ vì quý trọng ai đó. Những thời khắc điện ảnh không đủ hấp dẫn mình thì mình tham gia làm chi?

* Thái Hòa từng nhận định với Tuổi Trẻ: Điện ảnh Việt không phải đang khởi sắc, mà có khi là biến sắc. Lý do là những ê kíp chẳng hiểu điện ảnh là gì mà vẫn làm được, vàng thau lẫn lộn. Quan điểm của anh sao?

- Thị trường điện ảnh nào cũng có hai khía cạnh tài chính và nghệ thuật. Luôn luôn có những đạo diễn vun đắp được cả hai khía cạnh: một bộ phim nghệ thuật ăn khách. Còn lại, có những đạo diễn chỉ thiên về một trong hai. Nhưng cố làm phim ăn khách chưa chắc là sẽ trúng, còn làm phim nghệ thuật chắc gì phim đã hay.

Con số tài chính của phim ảnh cũng khó đo lường. Phim vốn bao nhiêu, thu bao nhiêu, lợi nhuận bao nhiêu? Những phim thành công về tài chính đâu có nghĩa là bộ phim giá trị.

Bước ngoặt tâm thức

Tôi đã hết tìm kiếm những yếu tố "của mình"... Con người cần hỏi những câu hỏi rộng lớn hơn cá nhân mình

Johnny Trí Nguyễn

* Đó là lý do anh nghỉ điện ảnh đến tám năm?

- Thay vì đóng phim cho có, trong khoảng sáu năm, tôi xách mô tô đi khám phá, cứ chạy một vòng 20 ngày rồi chạy về, rồi chạy tiếp 20 ngày. Tôi chạy quanh Đông Nam Á, sang cả Singapore luôn, chỉ nhắm hướng mà đi chứ không có kế hoạch cụ thể. Phim chưởng ngày xưa gọi là "cưỡi ngựa giang hồ".

Đó là hành trình khám phá. Tôi coi như mình đã làm xong những gì có thể đạt được với một cá nhân. Tôi bước qua bước ngoặt tâm thức, liên quan đến việc mình tồn tại để làm gì, tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống lớn hơn.

* Anh có tìm kiếm hạnh phúc gia đình riêng?

- Tôi đã hết tìm kiếm những yếu tố "của mình". Hạnh phúc đó là hạnh phúc cá nhân, tìm kiếm để thỏa mãn cá nhân. Khi xong hết cái "của mình", cách mình nhìn nhận hạnh phúc không còn trong phạm vi cá thể mà rộng hơn.

Hiện nay xã hội đưa ra những yếu tố mà chúng ta phải hướng đến: bạn phải học tốt, phải có việc làm, phải cưới chồng cưới vợ, có con, có gia đình. Đó là mức thành công tối đa, guồng máy đó vẫn chạy. Nhưng guồng máy đó là của cá nhân. 

Con người cần hỏi những câu hỏi rộng lớn hơn cá nhân mình. Chúng ta có thể chạy theo guồng máy đó nhưng thất bại: không có nhà, không có xe, không có gia đình. Họ sẽ đặt câu hỏi: Mình tồn tại để làm gì?

Ngược lại, có những người đạt đến những tiêu chuẩn mà xã hội đưa ra, khi đó họ lại đặt câu hỏi "Giờ thì sao nữa?".

* Sau thời gian dài vắng bóng, anh đã trở lại "guồng máy" khi công bố hai phim mới. Sao vừa rồi anh không đi Liên hoan phim Cannes để quảng bá dự án Hộ linh tráng sĩ?

- Ban đầu tôi nhận lời mời từ nhà sản xuất, sau đó tôi nghe nói lịch trình thay đổi. Nhưng ngay từ đầu, tôi đã không trả lời lời mời đó. Trước đây tôi đã đi một số liên hoan phim rồi. Nếu mình muốn đi thì hãy đưa tác phẩm tới, còn giới thiệu dự án chưa làm thì chỉ là lời nói thôi.

'Dòng máu anh hùng 2: Nhạn trắng Cà Mau' kể về ông nội của anh em nhà Charlie, Johnny Trí Nguyễn

Diễn viên Johnny Trí Nguyễn đăng bài tìm biên kịch cho phim 'Dòng máu anh hùng 2: Nhạn trắng Cà Mau' để làm việc với anh và đạo diễn Charlie Nguyễn.