Người trẻ làm chủ 'sinh vật kỹ thuật số'

Người nghe rất thích thú với hình ảnh do giáo sư Trần Thế Truyền đưa ra, đồng thời chia sẻ nhiều ý kiến để "làm chủ sinh vật" mới mẻ này.

Tỉnh táo, không lệ thuộc

Bạn Hồ Khả Minh Châu, học sinh lớp 11 Trường THPT Bùi Thị Xuân, TP.HCM, cho biết: "Tôi bắt đầu dùng ChatGPT tìm thông tin để làm bài thuyết trình. AI giúp tôi tổng hợp kiến thức, nhanh hơn Google. Song, bạn phải nghĩ ra câu lệnh (prompt) sao cho đúng và đầy đủ".

Trong khi đó, bạn La Nông Thương Hoài, nhân viên marketing ở TP.HCM, tiết lộ công ty của bạn đang triển khai học và sử dụng AI trên hầu hết các công việc từ quản trị, hành chính và tài chính đến tiếp thị và quảng bá sản phẩm. Hoài đã tập sử dụng AI để viết kịch bản, làm video giới thiệu công ty.

"Mình luôn phải kiểm tra lại (double-check) các nguồn thông tin xem có đúng không. Hoặc phần trả lời có đáp ứng đúng ý mình hay không", Hoài nói và cho biết khi làm video cần biết rõ các quy định cấm sử dụng hình ảnh riêng tư, nhạy cảm...

Hoài gút lại: "Điều quan trọng nhất là phải kiểm soát, rà soát kỹ thông tin do AI đưa ra. Đừng quên AI chỉ hỗ trợ chứ không thay thế hoàn toàn".

Nhiều bạn trẻ cũng đồng tình rằng sử dụng AI phải tỉnh táo và khôn ngoan, không để lệ thuộc "sinh vật kỹ thuật số". Vũ Hoàng Lâm, sinh viên Đại học Deakin, chia sẻ trước đây bạn khá dè dặt với việc sử dụng AI vì lo ngại sẽ phụ thuộc vào nó. Nhưng nay thì khác.

"Tôi nhận ra AI không hề xấu, mà quan trọng là cách mình sử dụng nó. Nếu tận dụng đúng, AI có thể giúp năng suất và tốc độ làm việc tăng lên gấp nhiều lần", Lâm nói.

Chia sẻ với các bạn trẻ, giáo sư Trần Thế Truyền khuyên các bạn cần "Be Bold" - dám nghĩ lớn và mạnh dạn để cùng đồng hành với AI trong cùng hệ sinh thái kết nối con người và người máy.

Môn học bắt buộc

Không chỉ sinh viên, chính các giảng viên đại học cũng phải bắt đầu làm chủ AI như một công cụ hỗ trợ học tập và nghiên cứu. Vừa đến làm việc tại TP.HCM, hai giáo sư của Đại học Debrecen (Hungary) cho biết các giảng viên rất quan tâm sử dụng AI trong nghiên cứu và đào tạo.

Theo TS Szilvia Benkö - chuyên gia sinh học phân tử, trường của bà đang thảo luận việc tích hợp AI vào chương trình đào tạo và bà tin rằng AI sẽ là môn học bắt buộc cho tất cả các khoa ngành.

Trong khi đó, TS Fülöp Péter, chuyên ngành nội khoa, kể rằng một sinh viên của ông đã trình luận án tiến sĩ về khai thác dữ liệu y tế trong chẩn đoán bệnh rối loạn chuyển hóa chất béo. Ông nói: "AI rất hữu ích trong việc phát hiện các mô hình bệnh lý sớm hơn, thế nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn kinh nghiệm và trực giác của bác sĩ".

Trường đại học Văn Lang (VLU) từ ba năm nay đã thành lập Viện Khoa học tính toán và trí tuệ nhân tạo (COSARI). PGS.TS Nguyễn Thời Trung, viện trưởng COSARI, nhận định: "AI không còn chỉ là lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu, mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong mọi ngành nghề, từ kinh tế, y tế đến truyền thông".

Tuy nhiên, ông Trung cho hay sinh viên hiện nay còn thiếu nền tảng toán học, lập trình và phân tích dữ liệu, dẫn đến việc chỉ dừng lại ở mức sử dụng công cụ thay vì sáng tạo mô hình mới. Từ đó có thể gây bất cân đối trong tiếp cận tri thức và khiến sinh viên mất định hướng nếu vai trò của người thầy bị xem nhẹ trong môi trường giáo dục ứng dụng AI.

Theo ông Trung, các bạn trẻ cần học hỏi các nhóm nội dung AI, trước nhất là tư duy logic, thống kê và lập trình; kế đến là ứng dụng AI một cách sáng tạo, cùng các kỹ năng mềm và tư duy phản biện.

Không những thế, các bạn còn phải học và thực hành đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội trong khi sử dụng AI.

"AI có thể làm trầm trọng thêm tình hình bất bình đẳng trong xã hội nếu chỉ phục vụ một số nhóm người có đặc quyền. Do vậy, cần huấn luyện AI cho tất cả mọi người. Mặt khác, ở trường học các cấp, người đi học không nên lạm dụng AI và quên đi vai trò của giáo viên - người hướng dẫn và đồng hành cùng người học", ông Trung cảnh báo.

Sinh học số: Cuộc cách mạng giúp con người trẻ khỏe

Nhiều ông lớn công nghệ như Nvidia, Google và Microsoft đang đầu tư hàng tỉ USD vào công nghệ sinh học số (digital biology), xem đây là 'mặt trận mới' của trí tuệ nhân tạo (AI), nơi hứa hẹn giúp tạo ra những loại thuốc trị bệnh mới.