Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu tại cuộc họp báo về vấn đề Nga - Ukraine tại Kiev ngày 13-5 - Ảnh: REUTERS
Ngày 11-5, Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra đề xuất đàm phán trực tiếp với Ukraine tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào ngày 15-5. Tuy nhiên, đến tối 14-5, Điện Kremlin bất ngờ thông báo phái đoàn Nga tham dự không có tên ông Putin.
Sự vắng mặt của tổng thống Nga - người được cho là "mắt xích then chốt" trong tiến trình đàm phán - đã phủ bóng đen lên hội nghị, làm giảm đi kỳ vọng về một đột phá trong tiến trình giải quyết cuộc xung đột lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai.
Dù vậy, Tổng thống Zelensky vẫn thể hiện quyết tâm đưa ông Putin lên bàn đàm phán, khẳng định ông chỉ đàm phán "nếu người đối diện là Vladimir Putin".
Nỗ lực của ông Zelensky
Phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 13-5, ông Zelensky nhấn mạnh: "Nếu không có tổng thống Nga, cuộc họp ở Thổ Nhĩ Kỳ là vô nghĩa.
Tôi không đàm phán với trung gian, với đại diện, hay ai đó không có quyền ra quyết định thay cho nước Nga. Đó phải là ông Putin".
Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak ngày 14-5 cũng khẳng định Kiev sẵn sàng tiến hành đàm phán với Nga "dưới bất kỳ hình thức nào", miễn là phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế.
Sau công bố của Điện Kremlin ngày 14-5, phía Ukraine đã ngay lập tức bày tỏ sự thất vọng.
Cố vấn cấp cao Mikhail Podoliak của Ukraine cho rằng trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky "không phải là người phù hợp để thảo luận về các vấn đề cơ bản" với phía Ukraine.
Theo BBC News, ông Zelensky cáo buộc rằng Tổng thống Putin đang "sợ đàm phán trực tiếp" với ông, đồng thời đặt ra thách thức rằng ông Putin nên đến Istanbul "nếu ông ấy không sợ hãi".
Hiện Tổng thống Ukraine đã có mặt tại Thổ Nhĩ Kỳ cùng phái đoàn của mình, trước mắt sẽ gặp Tổng thống Erdogan và sau đó sẽ ra các quyết định tiếp theo về cuộc đàm phán.
Các nước "đồng thanh" kêu gọi ông Putin xuất hiện
Không chỉ Ukraine, Mỹ và nhiều quốc gia phương Tây đều kỳ vọng vào sự hiện diện của Tổng thống Putin tại Istanbul, bởi sự hiện diện của ông mới có thể mang lại kết quả thực chất.
Phía Mỹ, Tổng thống Trump đề xuất lãnh đạo hai bên tham gia đàm phán, đồng thời cử Ngoại trưởng Marco Rubio, cùng các đặc phái viên Steve Witkoff và Keith Kellogg tham dự hội nghị để làm trung gian.
Theo tờ The Guardian, ngày 15-5, cựu tổng thống Mỹ Joe Biden cũng gửi thông điệp thông qua ngoại trưởng Antony Blinken: "Nếu Nga thực sự muốn kết thúc chiến tranh, ông Putin nên có mặt ở đây - không chỉ để nghe, mà để đưa ra cam kết rõ ràng với hòa bình".
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng thể hiện lập trường mạnh mẽ khi tuyên bố: "Không thể có giải pháp nào cho cuộc chiến này nếu ông Putin tiếp tục né tránh các cuộc gặp mặt trực tiếp với người đồng cấp Ukraine".
Trong khi đó, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đã đích thân đề nghị ông Putin tham dự hội nghị này và kêu gọi Nga nên "thể hiện thiện chí ngoại giao".
Ngày 15-5, Tổng thư ký NATO Mark Rutte yêu cầu Nga "phải thực hiện bước cần thiết tiếp theo trong cuộc đàm phán".
Các nhà lãnh đạo khác ở châu Âu cũng gây sức ép, buộc ông Putin tới Thổ Nhĩ Kỳ để hội nghị Istanbul trở thành một bước chuyển mình cho hòa bình, tránh bỏ lỡ cơ hội hiếm hoi để chấm dứt cuộc xung đột.
BÌNH LUẬN HAY