
Hình ảnh hiển vi cho thấy các loài vi khuẩn mới được phát hiện trong phòng sạch của NASA, nơi chuẩn bị cho sứ mệnh tàu Phoenix lên sao Hỏa - Ảnh: Microbiome (2025)
Một nhóm nghiên cứu quốc tế gồm các nhà khoa học từ NASA, Ấn Độ và Saudi Arabia vừa công bố phát hiện 26 loài vi khuẩn hoàn toàn mới trong khu vực "phòng sạch", nơi chuẩn bị cho tàu thăm dò sao Hỏa Phoenix, theo tạp chí khoa học Microbiome.
Phòng sạch (clean room) là môi trường được kiểm soát nghiêm ngặt nhằm loại bỏ hầu hết vi sinh vật có thể lây nhiễm lên tàu vũ trụ. Tuy nhiên, một số vi sinh vật cực đoan (extremophiles) vẫn có thể tồn tại và phát triển ở những điều kiện khắc nghiệt như miệng núi lửa, sâu dưới đáy biển… và ngay chính "phòng sạch" của NASA.
"Nghiên cứu giúp đánh giá nguy cơ lây nhiễm sinh học ngoài ý muốn trong các sứ mệnh không gian và xác định những vi sinh vật có thể sống sót khi ra khỏi Trái đất", nhà nghiên cứu Alexandre Rosado (ĐH KAUST, Saudi Arabia) cho biết.
Các mẫu được thu thập tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy (bang Florida, Mỹ), nơi xử lý cuối cùng trước khi Phoenix được phóng từ Cape Canaveral. Qua phân tích, các nhà khoa học đã phân lập được 53 dòng vi khuẩn, xác định thuộc về 26 loài hoàn toàn mới.
Nhóm nghiên cứu đã giải mã gene của các vi khuẩn này để tìm hiểu khả năng sống sót phi thường của chúng và tìm thấy nhiều gene liên quan đến sửa chữa DNA, giải độc, trao đổi chất mạnh mẽ. Đây có thể là cơ chế giúp chúng tồn tại trong môi trường cực kỳ khắc nghiệt.

Hai kỹ thuật viên đang lau sàn 'phòng sạch' của NASA - Ảnh: NASA
"Những gene này có thể được ứng dụng trong y học, bảo quản thực phẩm và nhiều ngành công nghiệp", tiến sĩ Junia Schultz (nhà nghiên cứu tại KAUST) chia sẻ.
Ngoài giá trị ứng dụng, phát hiện này cũng giúp NASA cải tiến quy trình vệ sinh tàu vũ trụ, hạn chế tối đa nguy cơ đưa sinh vật sống Trái đất đến các hành tinh khác, một bước quan trọng trong các sứ mệnh tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh.
"Chúng tôi đang mở ra cánh cửa nghiên cứu mới về các vi sinh vật có thể sống sót trong không gian, điều có thể làm thay đổi cả ngành khoa học sự sống và thám hiểm vũ trụ", nhà khoa học Kasthuri Venkateswaran khẳng định.
BÌNH LUẬN HAY