Lực lượng cứu hộ tìm kiếm nạn nhân trong đống đổ nát của một tòa nhà bị hư hại ở thành phố Tel Aviv của Israel sáng 16-6 - Ảnh: AFP
Rạng sáng 24-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã buộc phải đơn phương tuyên bố ngừng bắn vô điều kiện giữa Israel và Iran.
Mục tiêu đề ra của chiến dịch này là phá hủy chương trình hạt nhân, các hệ thống tên lửa đạn đạo, máy bay không người lái... nhằm đập tan sức mạnh quân sự của Iran, tiến tới lật đổ chế độ Hồi giáo của Giáo chủ Ali Khamenei.
Nhưng ngày 24-6-2025, trích dẫn nguồn tin rò rỉ từ Cơ quan tình báo của Lầu Năm Góc và Bộ Tư lệnh trung ương Mỹ, CNN đưa tin, một đánh giá tình báo sơ bộ cho thấy các cuộc tấn công của Mỹ vào ba cơ sở hạt nhân ở Iran vào sáng 22-6-2025 đã không phá hủy các yếu tố chính của chương trình hạt nhân Iran.
Hai nguồn tin này cho biết kho dự trữ uranium làm giàu của Iran không bị phá hủy và các máy ly tâm hầu như vẫn còn nguyên vẹn. Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho rằng "Mỹ chỉ có thể khiến chương trình này chậm lại vài tháng".
Chính quyền Tehran không những không sụp đổ mà còn được đa số dân chúng ủng hộ. Tâm trạng chống Mỹ và Israel trong xã hội Iran lên cao chưa từng thấy.
Trong khi đó, Israel thiệt hại nặng nề. Chưa bao giờ các thành phố của Israel là Tel Aviv, Haifa và các thành phố khác lại bị các tên lửa đạn đạo hiện đại và máy bay không người lái của Iran tàn phá đến như vậy.
Viện nghiên cứu khoa học Weizmann và nhà máy lọc dầu Haifa chịu thiệt hại nặng nề nhất. Phó giám đốc Cơ quan thuế, Miri Savion, ước tính sơ bộ thiệt hại trong 12 ngày qua của Israel lên tới khoảng 4 đến 5 tỉ shekel (tương đương 1,4 tỉ USD).
Tổng thống Trump cũng đang bị áp lực to lớn trong nước và quốc tế. Nhiều cuộc biểu tình lan rộng trong nước phản đối ông Trump tham gia cuộc chiến chống Iran.
Nghị sĩ Alexandria Ocasio-Cortez (AOC) và hàng chục nghị sĩ khác thuộc Đảng Dân chủ đòi luận tội Tổng thống Trump vì đã tấn công Iran mà không được phép của Quốc hội, vi phạm Hiến pháp và quyền hạn tuyên bố chiến tranh của Quốc hội.
Có thể nói cuộc tấn công của Israel và Mỹ vào Iran đã không đạt được các mục tiêu đề ra, nếu không muốn nói là thất bại.
Trong tình hình như vậy, Tổng thống Trump đã buộc phải tuyên bố ngừng bắn để tránh khả năng chiến tranh lan rộng ra toàn bộ khu vực Trung Đông và xoa dịu sự chống đối từ trong nước và quốc tế.
Tuyên bố ngừng bắn đó là bước đi tích cực, nhưng mới chỉ là bước đầu hết sức mong manh. Việc thực hiện thỏa thuận này đang đứng trước nhiều thách thức. Các vấn đề của cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran vẫn còn nguyên vẹn.
Một nền hòa bình bền vững ở khu vực đòi hỏi phải giải quyết nhiều vấn đề khác, trước tiên là Israel phải chấm dứt chiến dịch quân sự kéo dài 19 tháng và rút quân khỏi Dải Gaza.
Cuộc xung đột Israel - Palestine cần phải được giải quyết trên cơ sở giải pháp hai nhà nước, các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, theo đó một Nhà nước Palestine độc lập phải được thành lập bên cạnh Nhà nước Israel.
Trong việc tìm ra giải pháp cho các cuộc xung đột này, vai trò của Tổng thống Trump là hết sức quan trọng vì ông đã nhiều lần cam kết đem lại hòa bình cho Trung Đông trong nhiệm kỳ 2.0 của mình.
BÌNH LUẬN HAY