Theo các doanh nghiệp, những "rào cản phi thuế quan" nằm ở thủ tục hành chính rườm rà, quy định thiếu minh bạch, xử lý hồ sơ chậm trễ đang cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh và cần sớm được tháo gỡ.

Cần thể chế rõ ràng, không lòng vòng

Bà Mai Kiều Liên - tổng giám đốc Vinamilk - thẳng thắn: "Tại Vinamilk, vấn đề phát sinh từ dưới lên tới tổng giám đốc thì yêu cầu chỉ trong 48 tiếng, người quyết định cuối cùng phải xử lý xong.

Đối với Chính phủ, tôi mong có thể cho thời gian là bao nhiêu, từ khi có vấn đề vướng mắc cho đến khi lên tới Thủ tướng? 7 ngày, 15 ngày, bao nhiêu cũng được. Nghĩa là có một thời gian nhất định để giải quyết những vướng mắc của doanh nghiệp".

Thời gian cũng là cơ hội trong kinh doanh.

Đối với doanh nghiệp, theo bà Liên, nhiều khi nếu chớp lấy được cơ hội thì có thể đi nhanh trước thị trường từ 5 - 10 năm, còn nếu mất cơ hội thì phải chậm mất 50 năm.

Vì thế bà cho rằng các cơ quan chức năng cần đặt ra một thời gian nhất định để xử lý những vướng mắc, trục trặc phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật.

Vướng mắc về thủ tục hành chính phức tạp, nhiều luật chồng chéo, thiếu thống nhất giữa các cấp, bộ ngành, dẫn đến tình trạng "quay vòng" hỏi ý kiến mà không ai trả lời dứt khoát; chậm xử lý kiến nghị, làm doanh nghiệp mất cơ hội kinh doanh... trở thành vấn đề chung được các cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng nêu ra tại tọa đàm.

Nghị quyết 68 đưa ra quan điểm: doanh nghiệp là đối tượng phục vụ thay vì đối tượng quản lý. Nhưng điều này phụ thuộc vào đội ngũ thực thi chính sách.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp - chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam - nêu thực tế một doanh nghiệp mất 7 tháng loay hoay giải quyết thủ tục do vướng mắc hướng dẫn đấu thầu.

Hồ sơ bị chuyển lòng vòng từ địa phương lên các bộ ngành, nhưng văn bản trả lời chỉ viện dẫn quy định chung, không xử lý cụ thể. Đây là chi phí cơ hội rất lớn đối với doanh nghiệp.

Ông Hiệp đề xuất các địa phương nên định kỳ 6 tháng tổ chức đối thoại chuyên đề với doanh nghiệp theo từng lĩnh vực để rà soát và cải thiện thủ tục hành chính, chuyển tư duy từ "quản lý" sang "phục vụ".

Một mối lo khác của khu vực tư nhân là nguy cơ bị hồi tố khi chính sách thay đổi. Ông Nguyễn Tâm Tiến - tổng giám đốc Trung Nam Group - cho biết đã có khoảng 170 nhà máy điện gặp rắc rối vì bị kiểm tra nghiệm thu theo các quy định mới.

Do đó, việc nghị quyết 198 của Quốc hội khẳng định không áp dụng hồi tố gây bất lợi cho doanh nghiệp là bước tiến thể chế quan trọng, cần được thực thi nghiêm túc để củng cố niềm tin và giảm rủi ro pháp lý.

Phải giải quyết xong khó khăn, đề xuất trong 2 tuần

Các doanh nghiệp cho rằng việc thiếu nhất quán giữa trung ương - địa phương, giữa các bộ ngành vẫn là điểm nghẽn. Doanh nghiệp kỳ vọng có cơ chế cụ thể để giám sát, đánh giá quá trình cải cách thủ tục hành chính.

Đã có đề xuất thành lập một đơn vị độc lập chuyên nghiên cứu và theo dõi kết quả tháo gỡ rào cản, hướng đến tư duy quản lý kiến tạo thay vì cấm đoán.

Về lâu dài, để nâng cao năng lực cạnh tranh, cần cải thiện hiệu quả quản trị doanh nghiệp theo chuẩn quốc tế, gắn quyền lợi chủ sở hữu với kết quả kinh doanh.

Đồng thời, đảm bảo quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh, quyền cạnh tranh công bằng và thực thi hợp đồng trong khu vực tư nhân.

Ghi nhận tâm tư, phản ánh từ doanh nghiệp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương là thực hiện đúng vai trò kiến tạo, không sa vào những việc cụ thể.

Đồng thời, các cơ quan có trách nhiệm liên quan phải bảo đảm tiếp cận bình đẳng về vốn, tài nguyên, đất đai, nguồn nhân lực, pháp lý, quyền tự do kinh doanh, bình đẳng, quyền tài sản của doanh nghiệp.

Cùng với việc đưa Cổng pháp luật quốc gia vào vận hành, Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương phải gặp gỡ doanh nghiệp thường xuyên, định kỳ hằng quý để kịp thời tháo gỡ khó khăn trong lĩnh vực mình quản lý.

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan ban ngành phải giải quyết xong mọi vướng mắc, kiến nghị của doanh nghiệp trong hai tuần, theo chủ trương "được hay không được thì phải nói, giải quyết đến đâu thông báo đến đấy chứ không chỉ trong nội bộ, cứ ỉm đi là không được".

Phát triển kinh tế tư nhân: Còn nhiều rào cản, chi phí tuân thủ đang quá lớn

Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải tái thúc đẩy tăng trưởng, trong đó việc phát triển kinh tế tư nhân không thể chỉ dừng lại ở thông điệp, mà cần các đột phá thể chế cụ thể.