Theo báo Los Angeles Times, dù là một trong những trận động đất lớn nhất trong 125 năm qua, cơn địa chấn ngoài khơi Siberia (Nga) không gây ra thảm họa nghiêm trọng nhờ năng lượng sóng thần không hướng vào các khu dân cư đông đúc.

Sóng thần "né" những khu vực đông dân

Ngay sau trận động đất xảy ra lúc 4h25 chiều (giờ địa phương), Trung tâm Cảnh báo Sóng thần quốc gia Mỹ lập tức phát đi cảnh báo cho toàn bộ bờ Tây nước Mỹ, Canada và Nhật Bản.

Lịch sử từng chứng kiến các thảm họa sóng thần chết người như năm 1964 và 2011 tại thành phố Crescent City (tiểu bang California), nên nỗi lo lần này hoàn toàn có cơ sở.

Tuy nhiên, sóng thần đã không lan đến những khu vực đông dân cư.

Tại Nga, thị trấn Severo-Kurilsk ghi nhận sóng cao đến 5 mét và có một tòa nhà bị sóng cuốn trôi nhưng không có thương vong.

Tại Mỹ, sóng cao chỉ khoảng 0,5 - 1,7 mét, trong đó điểm cao nhất là ở khu vực Kahului (Hawaii). Các thành phố như San Francisco, Los Angeles hay Crescent City đều không bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo nhà khoa học Nathan Wood thuộc Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), năng lượng sóng thần lần này truyền ra vùng biển trống trải giữa quần đảo Aleutian (Alaska) và Hawaii. "Chúng ta may mắn vì sóng không hội tụ về đất liền", ông nói.

Cảnh báo phát huy hiệu quả nhưng nguy cơ vẫn còn

Việc thoát nạn lần này không chỉ nhờ hướng truyền sóng thuận lợi, mà còn là kết quả của hệ thống cảnh báo hiện đại.

Cảm biến áp suất đáy biển do Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) triển khai đã phát hiện sóng chỉ vài phút sau trận động đất. Nhờ đó người dân có thời gian sơ tán, giảm nguy cơ thương vong.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng những kịch bản xấu hơn hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai.

Đặc biệt là nếu động đất xảy ra gần bờ, như ở đới hút chìm Cascadia ngoài khơi các tiểu bang California và Oregon, sóng thần có thể tấn công chỉ trong 10 phút - quá nhanh để cảnh báo kịp thời.

Một kịch bản khác là nếu có động đất lớn ngoài khơi Alaska, bờ biển California có thể hứng sóng cao đến 10 mét ở Santa Monica và 32 mét ở Ocean Beach (thành phố San Francisco).

Sự kiện lần này cũng giúp California đánh giá lại khả năng ứng phó. Website bản đồ nguy cơ sóng thần của bang tiếp tục bị quá tải như hồi tháng 12-2024. Tuy nhiên, nhờ truyền thông đăng tải bản đồ tương tác, nhiều người vẫn tiếp cận được thông tin.

Tại Crescent City, "bến H" - phần được thiết kế để hấp thụ lực sóng - đã hoạt động hiệu quả, bảo vệ cảng khỏi hư hại lớn. Đây là bài học đắt giá từ trận sóng thần năm 2011, vốn khiến 1 người thiệt mạng, thiệt hại hơn 100 triệu USD và mất 3 năm để phục hồi hạ tầng.

"Lần này may mắn đứng về phía chúng ta. Nhưng sẵn sàng và cảnh giác vẫn là chìa khóa", chuyên gia Eric Geist tại USGS nhận định.

Cá voi dạt vào bờ hàng loạt sau động đất gây cảnh báo sóng thần là 'dấu hiệu trời báo'?

Sau khi Nhật Bản phát cảnh báo sóng thần, hàng loạt con cá voi bất ngờ dạt vào bờ biển Chiba. Hiện tượng này làm dấy lên câu hỏi: liệu có mối liên hệ nào giữa thiên tai và hành vi kỳ lạ của loài động vật biển thông minh này?