Để hiện thực hóa tiềm năng ấy, TP.HCM còn phải tháo gỡ hàng loạt điểm nghẽn về hạ tầng, quy hoạch, kết nối vùng và bảo tồn bản sắc văn hóa...

Du lịch vẫn quá tải cục bộ

Bà Huỳnh Phan Phương Hoàng, phó tổng giám đốc Vietravel, nhìn nhận sau sáp nhập, TP.HCM là vùng liên kết du lịch giàu tài nguyên với sự đan xen của đô thị hiện đại, công nghiệp, biển, rừng và văn hóa truyền thống. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ tận dụng cơ hội lớn vì không còn bị giới hạn bởi ranh giới hành chính, để thiết kế các tour du lịch combo đa điểm trong 2 đến 4 ngày, phù hợp với nhóm khách MICE, khách doanh nghiệp hay khách quốc tế ngắn ngày.

Tuy nhiên, cơ hội lớn này còn mắc những điểm nghẽn, chẳng hạn như không gian du lịch còn thiếu kết nối vùng, thiếu tổ hợp giải trí, hệ thống giao thông chậm triển khai…

"Hiện nay một số phường trung tâm của TP.HCM vẫn là nơi tập trung phần lớn hoạt động du lịch TP.HCM gồm phố đi bộ Nguyễn Huệ, Bùi Viện, chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà... Tuy nhiên, nơi này đang bắt đầu quá tải, không còn dư địa mở rộng. 

Trong khi đó, các khu vực tiềm năng như TP Thủ Đức cũ, Cần Giờ, Chợ Lớn chưa được kết nối thành mạng lưới du lịch liền mạch. Du khách khó có trải nghiệm trọn vẹn TP.HCM theo hành trình liên vùng, đa dạng.

TP.HCM hiện vẫn còn thiếu các tổ hợp giải trí, nghỉ dưỡng, thương mại, văn hóa mang tính biểu tượng đủ sức cạnh tranh với các điểm đến trong khu vực như Singapore hay Bangkok. Hệ thống metro, đường sông, bến trung chuyển du lịch còn thiếu và chậm triển khai, gây khó khăn trong tổ chức tour nội đô hay kết nối giữa các điểm đến", bà Hoàng chỉ ra cụ thể.

Ngoài ra, bà Hoàng cho rằng điểm nghẽn còn ở việc đô thị hóa nhanh khiến nhiều chợ truyền thống, làng nghề, khu phố cổ mất dần bản sắc. Trong khi đó, TP.HCM vốn là đô thị đa văn hóa, nếu không bảo tồn tốt thì rất khó xây dựng được các sản phẩm du lịch có chiều sâu văn hóa.

Trong khi đó, đại diện một khách sạn hạng sang ở phường Vũng Tàu (TP.HCM) nhìn nhận điểm nghẽn lớn của du lịch là đầu tư phát triển du lịch không tuân thủ đúng quy hoạch, nghĩa là quy hoạch chưa mở đường cho cung và cầu gặp nhau.

"Sản phẩm du lịch của tỉnh Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây chưa thực sự bám sát vào nhu cầu và xu hướng thị trường, chủ yếu dựa trên tiềm năng tài nguyên du lịch có sẵn. 

Thực tế nhiều khu, điểm du lịch đã được đưa vào quy hoạch nhưng lại triển khai các dự án công nghiệp, sản xuất vật liệu xây dựng rồi các dự án này không đi tới đâu… Hệ quả là phá vỡ không gian du lịch, công nghiệp cũng không phát triển.

Như vậy thách thức với du lịch TP.HCM sau sáp nhập làm sao có tính liên ngành, có sự thống nhất với quy hoạch của các ngành khác như giao thông vận tải, xây dựng, logistics…", đại diện khách sạn này cho biết.

Để hạ tầng kéo du lịch, thương mại

Nhiều doanh nghiệp du lịch cho biết dù là ngành kinh tế tổng hợp nhưng hiện du lịch vẫn bị xem như phụ trợ thay vì là một thành phần của hệ sinh thái công nghiệp - thương mại. Do đó, mong muốn lớn nhất là phải thay đổi cách tiếp cận, tích hợp du lịch vào quy hoạch khu công nghiệp, đô thị thông minh, logistics, đổi mới sáng tạo.

TP.HCM có thể đẩy mạnh phát triển các mô hình du lịch mới, đang được nhiều công ty đề xuất triển khai, trong đó gắn với phát triển thương mại, sản phẩm du lịch gần đô thị dành cho doanh nhân, doanh nghiệp. Chẳng hạn mô hình du lịch chăm sóc sức khỏe, tuyến nghỉ dưỡng biển, núi, rừng kết nối bằng cao tốc, du lịch sinh thái trải nghiệm tại Cần Giờ hay Côn Đảo, kết hợp với nghỉ dưỡng cao cấp tại Long Hải.

"TP.HCM cần phát triển hạ tầng, kết nối đồng bộ để phát triển các mô hình du lịch trở thành "trạm trung chuyển du lịch" quy mô lớn hàng đầu Việt Nam", giám đốc một doanh nghiệp du lịch ở TP.HCM phân tích thêm.

Trong khi đó, tiến sĩ Dương Đức Minh, phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và du lịch, nhìn nhận du lịch TP.HCM thiếu một tư duy không gian động, thiếu vắng các tổ hợp giải trí siêu liên kết giữa các không gian nghỉ dưỡng và các điểm truyền cảm hứng kích cầu thương mại theo hướng gia tăng chi tiêu bền vững.

"Thành phố không thiếu tài nguyên du lịch, nhưng lại thiếu khung ý tưởng và động lực đầu tư để tích hợp tài nguyên đó thành những cụm chức năng có sức bật cạnh tranh mang tầm quốc tế. Không gian du lịch hiện nay không còn là các "tọa độ đứng yên", mà phải được làm mới lại dưới dạng tích hợp giữa cư dân, du khách, thương mại, văn hóa, công nghệ, công nghiệp và thương mại.

Thiếu kết nối vùng không chỉ là thiếu về hạ tầng vật chất, mà còn thiếu về kết nối thể chế và dữ liệu, khiến năng lực tổ chức các trải nghiệm du lịch nội đô hay mở rộng, tham gia tái cấu trúc sản phẩm du lịch tổng thể của TP.HCM", ông Minh phân tích.

Chuyên gia du lịch này giải thích khi ba trục công nghiệp, thương mại và du lịch được tổ chức như một hệ sinh thái hợp lực, tạo ra các cụm chức năng có sức sống cao, có thể cộng hưởng giá trị và thích nghi với yêu cầu của mô hình thành phố sáng tạo.

Ông Minh nói thêm: "Điều này không những củng cố các gốc lực phát triển mà còn làm mạnh thêm sức sống của đô thị siêu lớn trong vai trò một điểm đến du lịch sáng tạo hàng đầu khu vực, nơi hội tụ của các giá trị văn hóa hiện hữu, năng lực công nghệ, dòng chảy thương mại và trải nghiệm du lịch sâu sắc".

Việc tháo gỡ các điểm nghẽn hiện nay của du lịch TP.HCM, ông Minh chỉ ra cần bắt đầu bằng một chiến lược điều tra và lượng giá tài nguyên, phân loại, gắn nhãn và yêu cầu cấp thiết về tái cấu trúc nhân lực.

Bởi theo chuyên gia lý giải, người làm du lịch không thể chỉ là người phục vụ mà phải trở thành người kiến tạo trải nghiệm, mở ra thế hệ lao động linh hoạt giữa các không gian thương mại, công nghiệp và du lịch…

Du lịch TP.HCM lần đầu triển khai hệ thống theo dõi dữ liệu du khách

Hệ thống theo dõi dữ liệu du khách TP.HCM giúp hiểu rõ hơn về thị trường du lịch và nhu cầu của du khách quốc tế, thúc đẩy phát triển bền vững.