Theo báo cáo ngày 28-7 của tờ Japan Times, hệ thống mới nằm trong chính sách cơ bản được Chính phủ Nhật Bản thông qua có tên gọi "Việc làm để phát triển kỹ năng", nhằm thay thế cho chương trình thực tập kỹ năng hiện hành.

Theo đó, các ngành nghề được tiếp nhận trong hệ thống mới sẽ được đồng bộ với danh mục nghề nghiệp thuộc chương trình kỹ năng đặc định vốn đã áp dụng từ năm 2019. Mục tiêu là tạo điều kiện đào tạo nhân lực nước ngoài một cách có hệ thống, giúp người lao động có thể làm việc lâu dài tại Nhật Bản.

Chương trình thực tập kỹ năng tại Nhật Bản được triển khai từ năm 1993 nhằm hỗ trợ người lao động từ các nước đang phát triển sang học hỏi kỹ năng thông qua công việc thực tiễn.

Tuy nhiên, chương trình này thường bị lợi dụng để tuyển dụng lao động giá rẻ và bị chỉ trích vì các vấn đề như trả lương chậm, làm việc quá giờ và vi phạm quyền lợi người lao động.

Quyền chuyển việc được mở rộng

Hệ thống mới sẽ cho phép tiếp nhận lao động phổ thông nước ngoài, đào tạo họ trong vòng 3 năm để đạt trình độ tương đương tư cách lưu trú kỹ năng đặc định loại 1, cho phép làm việc tại Nhật tối đa 5 năm.

Theo Japan Times, một điểm mới quan trọng là người lao động sẽ được phép chuyển đổi nơi làm việc nếu đáp ứng các điều kiện như làm cùng ngành và đạt yêu cầu về kỹ năng cũng như trình độ tiếng Nhật.

Điều này khác với chương trình thực tập kỹ năng hiện nay vốn có quy định cấm chuyển việc, dẫn đến nhiều trường hợp lao động bỏ trốn vì không chịu nổi môi trường làm việc.

Để tránh tình trạng các doanh nghiệp cạnh tranh thu hút người lao động quá mức, hệ thống mới quy định người lao động không được chuyển việc trong khoảng thời gian từ 1 - 2 năm, tùy thuộc vào từng ngành nghề.

Sau thời gian này, việc chuyển việc chỉ được phép nếu người lao động vượt qua các bài kiểm tra kỹ năng và tiếng Nhật, đồng thời công ty tiếp nhận lao động cũng phải đáp ứng các tiêu chí nhất định của chính phủ.

Ưu tiên doanh nghiệp nông thôn

Hệ thống mới đặc biệt chú trọng tình trạng thiếu lao động ở các vùng nông thôn Nhật Bản. Theo đó, một số doanh nghiệp được chọn tại các địa phương này sẽ được phép tiếp nhận thực tập sinh nước ngoài gấp ba lần mức giới hạn thông thường.

Ngược lại, việc chuyển lao động đến các thành phố lớn sẽ bị hạn chế để tránh tình trạng tập trung nhân lực vào nơi có mức lương cao.

Cụ thể, số lượng thực tập sinh nước ngoài chuyển từ nơi làm việc khác đến doanh nghiệp tiếp nhận không được vượt quá 1/3 tổng số thực tập sinh nước ngoài đang làm việc tại doanh nghiệp này. Đối với các doanh nghiệp ở khu vực đô thị, tỉ lệ này chỉ được phép tối đa 1/6.

Sau khi thông qua chính sách cơ bản, Chính phủ Nhật Bản đang soạn thảo các quy định chi tiết áp dụng cho từng ngành nghề cụ thể.

Quá trình này sẽ được hoàn thiện sau khi lấy ý kiến từ hội đồng chuyên gia và dự kiến kết thúc vào cuối năm 2025.

Nhật Bản nới lỏng quy định tuyển sinh nhằm thu hút sinh viên quốc tế

Từ năm 2026, Nhật Bản sẽ cho phép một số trường đại học vượt trần chỉ tiêu tuyển sinh nhằm thu hút thêm sinh viên quốc tế, góp phần tăng sức cạnh tranh và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao.