World Cup về vùng trũng

Cụ thể, đó là 4 quốc gia Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Singapore, khi họ nhận được lời mời từ Nhật Bản, để gia nhập liên minh chạy đua đăng cai World Cup 2046.

FIFA có tiêu chí gì?

Kể từ khi bóng đá bắt đầu chuyên nghiệp hóa từ những năm 1980, đăng cai World Cup đã trở thành tiêu chí để đánh giá sức mạnh của một quốc gia. Thực lực về bóng đá thường cũng song hành với thực lực về tài chính, du lịch và khả năng tổ chức sự kiện, nên cuộc chạy đua đăng cai World Cup ngày một khốc liệt.

FIFA, trong quá trình xét duyệt hồ sơ đăng cai World Cup, áp dụng một bộ tiêu chuẩn phức tạp và toàn diện. Không chỉ là đủ số lượng sân vận động, một quốc gia hay nhóm quốc gia muốn được chọn còn phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí từ hạ tầng giao thông, lưu trú, an ninh, tài chính, nhân quyền, truyền thông, cho đến khả năng vận hành đồng bộ nhiều trận đấu lớn trong thời gian ngắn.

Yếu tố sân vận động là tiên quyết. Theo quy định của FIFA trong hồ sơ World Cup 2026, cần tối thiểu 14 sân có sức chứa từ 40.000 chỗ ngồi trở lên, trong đó có ít nhất một sân có sức chứa từ 80.000 chỗ để tổ chức trận khai mạc và chung kết.

Hệ thống giao thông hiện đại, mạng lưới metro và đường cao tốc nối liền sân bay quốc tế, khách sạn và sân vận động là yếu tố bắt buộc để phục vụ hàng trăm nghìn khán giả và hàng triệu du khách. 

World Cup 2026 là minh chứng rõ ràng: liên danh Mỹ - Canada - Mexico được đánh giá cao vì hệ thống hạ tầng sẵn có, năng lực vận hành sự kiện quy mô lớn và sự ổn định về mặt xã hội.

Ngoài hạ tầng vật chất, FIFA cũng đặc biệt chú trọng đến khả năng tài chính và cam kết chính trị từ chính phủ các nước xin đăng cai. Một quốc gia nghèo hoặc thiếu ổn định chính trị sẽ bị đánh giá là rủi ro cao. 

Bên cạnh đó, những tiêu chí mới được bổ sung sau World Cup 2022 tại Qatar còn bao gồm cam kết về nhân quyền, tự do báo chí, chính sách thị thực cởi mở và chiến lược phát triển bền vững. 

Hồ sơ đăng cai World Cup ngày nay không khác gì một đề án phát triển quốc gia tầm 20 năm, với các chỉ tiêu rõ ràng về du lịch, truyền thông quốc tế và sức lan tỏa kinh tế hậu World Cup.

Vì sao lại là Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Singapore?

Trở lại với kế hoạch chạy đua đăng cai World Cup 2046, Nhật Bản gây ngạc nhiên khi chủ động mời Đông Nam Á tham gia. 

Nhưng suy xét kỹ, đây lại là lựa chọn hợp lý nếu căn cứ vào năng lực tổ chức của 4 quốc gia kể trên. Mỗi nước đều có thế mạnh riêng để góp phần hoàn thiện bộ hồ sơ đa quốc gia theo hướng FIFA đang khuyến khích.

Thái Lan là quốc gia Đông Nam Á có nền tảng tổ chức thể thao quốc tế vững chắc nhất. Năm 1998, họ đăng cai Asiad - sự kiện thể thao đa môn vào loại lớn nhất hành tinh, chỉ kém mỗi Olympic mùa hè, và được đánh giá là lớn hơn cả Olympic mùa đông. 

Sân vận động Rajamangala tại Bangkok, với sức chứa hơn 51.000 chỗ, từng là địa điểm chính của nhiều giải đấu quốc tế như Asian Cup, Universiade, MotoGP và sắp tới là Giải vô địch bóng chuyền thế giới 2025.

Bên cạnh đó, Thái Lan có hệ thống khách sạn phát triển, giao thông kết nối tốt giữa các trung tâm thể thao và sân bay quốc tế. 

Với ngành du lịch đứng đầu Đông Nam Á, quốc gia này mỗi năm đón hàng chục triệu lượt khách, tạo nên nguồn thu và kinh nghiệm vận hành to lớn trong lĩnh vực tổ chức sự kiện. Nói đến thể thao giải trí, Thái Lan không chỉ nổi bật ở khu vực, mà còn đạt đến tầm cỡ châu lục.

Trong khi đó, Malaysia có hệ thống sân vận động hiện đại hàng đầu khu vực, nổi bật là sân Bukit Jalil ở Kuala Lumpur với sức chứa gần 88.000 chỗ - lớn nhất Đông Nam Á. 

Năm 1998, Malaysia đăng cai Commonwealth Games, rồi tiếp đó là loạt sự kiện lớn như FIFA U17 World Cup, FIBA World Cup (bóng rổ), Giải đua xe Công thức 1 (F1). Kuala Lumpur có hệ thống giao thông hiện đại, kết nối trực tiếp sân vận động với sân bay và trung tâm thành phố qua tuyến tàu điện LRT. 

Du lịch Malaysia tuy không mạnh bằng Thái Lan, nhưng có chiều sâu về văn hóa và tiện nghi đô thị hiện đại. Để so sánh, cơ sở hạ tầng của Kuala Lumpur chẳng kém cạnh là bao so với Singapore.

Indonesia là ứng viên tiềm lực lớn nhất trong nhóm. Quốc gia vạn đảo sở hữu ít nhất 6 sân vận động đạt chuẩn FIFA với sức chứa từ 40.000 đến hơn 80.000 chỗ, trong đó nổi bật là sân Jakarta International Stadium (82.000 chỗ) và Gelora Bung Karno (77.000 chỗ). 

Năm 2018, Indonesia đã tổ chức thành công Asian Games, đồng thời được FIFA trao quyền tổ chức U17 World Cup 2023. 

Chính phủ Indonesia có chiến lược phát triển du lịch thể thao quy mô quốc gia, đặt mục tiêu đưa các sự kiện thể thao lớn về các điểm đến như Bali, Surabaya, Lake Toba... 

Ngoài hạ tầng vật chất, Indonesia có dân số lớn, đam mê bóng đá và là thị trường truyền thông hấp dẫn hàng đầu khu vực. Thậm chí việc Indonesia có thể tổ chức độc lập một kỳ World Cup không phải là điều không tưởng.

Singapore là quốc gia nhỏ nhất, nhưng có hạ tầng tinh gọn và đạt chuẩn thế giới. Sân vận động quốc gia Singapore tại khu tổ hợp Sports Hub có sức chứa 55.000 chỗ, được xếp vào nhóm sân hiện đại bậc nhất châu Á. 

Với hệ thống MRT nối thẳng đến sân, tiện nghi tổ chức đồng bộ và môi trường chính trị - xã hội ổn định tuyệt đối, Singapore là lựa chọn lý tưởng cho các trận đấu bảng và trung tâm truyền thông. Họ cũng có kinh nghiệm tổ chức các giải lớn như WTA Finals, HSBC Rugby 7s và sắp tới là FIBA Intercontinental Cup.

Việc Nhật Bản đứng ra cùng nhóm nước Đông Á - Đông Nam Á lập hồ sơ đăng cai World Cup 2046 không chỉ là hành động vì chiến lược khu vực, mà còn phù hợp với xu thế của FIFA.

Sau khi chọn liên minh Mỹ - Canada - Mexico cho kỳ 2026, và nhóm 6 nước Tây Ban Nha - Bồ Đào Nha - Morocco - Argentina - Uruguay - Paraguay cho kỳ 2030, FIFA đang khuyến khích mô hình đồng đăng cai liên khu vực, liên văn hóa nhằm chia sẻ gánh nặng tài chính và tạo sức lan tỏa rộng hơn.

Cuối cùng, đó là yếu tố mới mẻ. Tôn chỉ của FIFA là lan tỏa bóng đá đến mọi miền lãnh thổ thế giới. Với tiêu chí đó, Nhật Bản hoàn toàn có lý khi mời 4 quốc gia Đông Nam Á tham gia kế hoạch đăng cai. Đặc biệt khi World Cup giờ đã mở rộng đến 48 đội, khả năng xuất hiện các đại diện Đông Nam Á tại những kỳ World Cup tới là không hề nhỏ.■