Bọ ngựa phong lan - là bóng hay là hình?

Năm 1879, nhà báo người Úc James Hingsley trở về từ Indonesia với câu chuyện một loài hoa lan đỏ ăn thịt đã nuốt chửng bướm trong những cánh hoa của nó. Nhưng 'hoa lan đỏ' trong câu chuyện của Hingsley không phải là một bông hoa mà là một con bọ ngựa (Hymenopus coronatus) nổi tiếng vì khó thấy và có vẻ ngoài giống hệt một bông phong lan yêu kiều.

Trong một kỳ tích vô song của quá trình chọn lọc tự nhiên, bọ ngựa phong lan, ở những khu rừng mưa Đông Nam Á, đã tiến hóa để không những trông giống như một loài thực vật mà còn thông minh tới mức có thể đổi màu từ hồng sang nâu tùy môi trường của nó.

Một con bọ ngựa cải trang thành hoa lan để bắt mồi còn hấp dẫn các loài thụ phấn nhiều hơn là một bông hoa thật, theo một nghiên cứu trên tạp chí The American Naturalist. Tác giả chính của nghiên cứu, tiến sĩ James O'Hanlon (Khoa khoa học sinh học Đại học Macquarie, Sydney) cho biết trong khi các loài bọ ngựa khác có màu sắc loang lổ để có thể ẩn náu giữa các bông hoa và cành cây, bọ ngựa phong lan đã tiến thêm một bước nữa và trở thành chính bông hoa đó. Các loài côn trùng biết bay như bướm và ngài là nguồn thức ăn chính của bọ ngựa phong lan.

Một con bọ ngựa phong lan cái có thể dài tới khoảng 5cm và sống khoảng 8 tháng, con đực dài khoảng 2,5cm và chỉ sống được 5-6 tháng, do lúc giao phối, một con cái đói có thể ăn thịt nó. Sau khi giao phối, con cái đẻ một chùm trứng và trong khoảng 6 tuần, có tới 100 con bọ ngựa con sẽ nở, sẵn sàng trở thành những "bông hoa" kỳ lạ và mê hoặc.

Giữa vườn cây hoặc khu rừng, như thể chúng đang tham gia một điệu nhảy hòa quyện với thiên nhiên. Những chiếc cánh mỏng manh, điểm xuyết những đốm màu rực rỡ, khéo léo thoắt ẩn thoắt hiện. Sự kỳ diệu này không chỉ là một phép ngụy trang hoàn hảo để tránh kẻ thù và săn mồi mà còn là minh chứng cho sự sáng tạo tỉ mỉ của tự nhiên, nơi cái đẹp và sự sinh tồn hòa quyện.

Những con bọ ngựa phong lan mà tôi giới thiệu ở đây đã được chụp ở Gia Canh, Đồng Nai; Nam Cát Tiên, Hà Giang…