Tổng thống Mỹ Donald Trump và các đồng minh đã bắt đầu điều tra nhằm củng cố cáo buộc rằng tổng thống Joe Biden khi đương chức không còn đủ năng lực và các nhân viên của ông đã âm mưu thực hiện các hành động nhân danh tổng thống.

Đảng Cộng hòa cho rằng ông Biden có thể đã không kiểm soát được các quyết định ân xá khi còn tại nhiệm.

Ông Biden khẳng định tự đưa ra mọi quyết định

Trong cuộc phỏng vấn được tờ New York Times đăng ngày 14-7, ông Biden khẳng định ông đã trực tiếp phê chuẩn tất cả các lệnh ân xá và giảm án vào cuối nhiệm kỳ tổng thống bằng lời.

Ông cũng cáo buộc ông Trump và các nghị sĩ Đảng Cộng hòa "dối trá" khi nói rằng các trợ lý của ông đã tự ý dùng bút ký tự động (autopen) mà không có sự cho phép của ông.

Vào cuối nhiệm kỳ tổng thống, ông Biden đã giảm án cho gần 4.000 phạm nhân liên bang và ân xá sớm cho nhiều nhân vật có ảnh hưởng chính trị mà ông cho rằng sẽ trở thành mục tiêu truy tố của ông Trump.

"Tôi đã đưa ra mọi quyết định", cựu tổng thống Biden khẳng định, đồng thời giải thích rằng ông yêu cầu nhân viên sử dụng autopen ký các lệnh ân xá vì "chúng ta đang nói về rất nhiều người".

Ông Biden khẳng định đã cho phép nhân viên dùng autopen ký tổng cộng 25 lệnh ân xá và giảm án trong khoảng thời gian từ tháng 12-2024 đến tháng 1-2025.

Trong danh sách này có các lệnh ân xá sớm với nhiều người mà ông Trump coi là kẻ thù, bao gồm tướng Mark A. Milley, bác sĩ Anthony Fauci và các thành viên cùng nhân viên của ủy ban Hạ viện điều tra vụ bạo loạn Đồi Capitol.

Ông cũng đã ân xá cho con trai mình, ông Hunter Biden, người đã nhận tội vi phạm thuế và bị kết án về các tội danh liên quan đến vũ khí.

Đây là lần đầu tiên ông Biden lên tiếng về các cuộc điều tra song song do Nhà Trắng dưới thời ông Trump, Bộ Tư pháp và Quốc hội Mỹ tiến hành, liên quan đến loạt quyết định ân xá vào cuối nhiệm kỳ, cũng như sự minh mẫn khi ông còn tại vị.

Nhà Trắng có quy trình trước khi ký tự động?

Ông Trump và Nhà Trắng hiện chưa đưa ra bằng chứng về việc các tài liệu bị ký trái phép.

Tổng thống đương nhiệm và các đồng minh trong Quốc hội cũng đang nỗ lực làm mất hiệu lực loạt lệnh ân xá của ông Biden trước khi rời khỏi Nhà Trắng.

Toàn bộ bức tranh về sự tham gia của ông Biden, mức độ chỉ đạo cũng như việc sử dụng autopen có thể sẽ được hé lộ qua hàng chục nghìn email của Nhà Trắng dưới thời ông.

Cơ quan lưu trữ quốc gia Mỹ đã bàn giao số email này theo yêu cầu điều tra của Nhà Trắng dưới thời ông Trump và Bộ Tư pháp Mỹ. Các email này chứa từ khóa như "giảm án", "ân xá" trong khoảng thời gian từ tháng 11-2024 đến 20-1-2025.

Tờ New York Times đã xem xét một số email, song lưu ý rằng họ chưa thể nắm bắt sự liên quan của ông Biden trong các quyết định ân xá do chưa tiếp cận đầy đủ dữ liệu.

Dù vậy tờ báo này khẳng định số email cho thấy Nhà Trắng có quy trình rõ ràng: ông Biden đưa ra quyết định bằng lời trong các cuộc họp, sau đó thư ký Stefanie Feldman - người phụ trách việc sử dụng autopen - mới đưa các lệnh ân xá vào thiết bị ký này.

Ông Obama làm việc thay ông Biden tại Nhà Trắng suốt 310 ngày năm 2024?

Thông tin lan truyền cho rằng ông Barack Obama vẫn làm việc suốt 310 ngày trong năm 2024 tại văn phòng Cánh Tây của Nhà Trắng, dù đã rời nhiệm sở từ năm 2017.