Con người chung sống hòa bình với trí tuệ nhân tạo AI được không?

Đây là cuốn sách cuối cùng, suy nghĩ và mối bận tâm cuối đời của Henry Kissinger, được viết cùng với hai chuyên gia công nghệ Eric Schmidt và Craig Mundie. Cuốn sách "buộc chúng ta phải suy nghĩ nghiêm túc về những rủi ro và tiềm năng mà trí tuệ nhân tạo AI mang lại cho nhân loại", theo đánh giá của Bill Gates.

Henry A. Kissinger là một nhà nghiên cứu, giảng dạy lịch sử tại Đại học Harvard trước khi tham gia chính quyền tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford. Những năm cuối đời ông dồn tâm trí nghiên cứu AI.

Cuốn sách cuối cùng của ông viết chung với hai cộng sự đã đào sâu tìm hiểu một chủ đề quan trọng: cách thức để bảo vệ phẩm giá và các giá trị của loài người trong thời đại máy móc.

Trong cuốn sách này, ba tác giả cùng khám phá những tác động của AI lên tám lĩnh vực hoạt động và tư duy khác nhau của con người, tương ứng với tám chương: Khám phá, Bộ não, Thực tại, Chính trị, An ninh, Thịnh vượng, Khoa học, Chiến lược.

Mục tiêu cuối cùng là để đi đến đáp án cho công cuộc tìm kiếm một chiến lược khả dĩ để cân bằng giữa lợi ích và rủi ro của AI. Các tác giả đã phân tích triển vọng chung sống hòa bình và xa hơn nữa là sự cộng sinh giữa con người và AI.

Cuốn sách mở đầu bằng việc phác họa sự trỗi dậy mạnh mẽ của AI, đặt ra những thách thức đối với nền tảng tri thức, kinh nghiệm và năng lực nhận thức truyền thống của con người…

Từ góc nhìn chiến lược và ngoại giao, Henry Kissinger đặc biệt quan tâm đến hệ lụy địa chính trị của AI.

Ông phân tích cách công nghệ này có thể làm thay đổi cán cân quyền lực toàn cầu, kích hoạt những hình thức cạnh tranh mới giữa các quốc gia, đồng thời làm lung lay các cấu trúc quốc tế hiện hữu.

Cuốn sách cảnh báo nguy cơ về một cuộc chạy đua vũ trang AI, nơi các quốc gia đẩy mạnh phát triển mà thiếu sự hiểu biết đầy đủ về hậu quả dài hạn.

Một khía cạnh quan trọng khác là tác động của AI đối với bản chất con người. Các tác giả đặt vấn đề: việc ngày càng phụ thuộc vào AI trong ra quyết định và giải quyết vấn đề có thể làm xói mòn khả năng tư duy độc lập và phán đoán đạo đức.

Sách khẳng định dù AI mang lại nhiều cơ hội trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp và thúc đẩy đổi mới, con người vẫn cần một cách tiếp cận thận trọng. Cần xây dựng các khuôn khổ đạo đức và pháp lý rõ ràng để đảm bảo AI phục vụ lợi ích chung mà không đe dọa đến các giá trị nền tảng của nhân loại.

Báo chí khai thác tiềm năng AI, nhưng cần bảo vệ giá trị cốt lõi

Đó là khuyến nghị của PGS.TS Đinh Thị Thúy Hằng - nguyên giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam - tại tọa đàm khoa học do Hội Nhà báo tỉnh Phú Yên tổ chức.