Túi Hermès Birkin: Từ biểu tượng thời trang đến tài sản đầu tư của Gen Z

Sau 4 thập kỷ, món phụ kiện thời trang đắt đỏ này vẫn có một cộng đồng say mê nồng nhiệt, và điều đáng ngạc nhiên hơn là nó còn đi xa hơn trên các diễn đàn đầu tư của thế hệ Z.

Sản phẩm của tình cờ

Chuyện một nhân vật nổi tiếng của giới giải trí đi cùng chuyến bay với sếp một thương hiệu thời trang hàng đầu không có gì lạ. Nhưng khi diễn viên kiêm ca sĩ người Anh Jane Birkin (1946-2023) ngồi cạnh giám đốc điều hành Jean-Louis Dumas của Hermès, thế giới thời trang có thêm một chiếc túi biểu tượng.

Chiếc Birkin sắp được đem ra đấu giá trong khuôn khổ chương trình "Biểu tượng thời trang" của Sotheby's tại Paris vào ngày 10-7 tới chắc chắn là chiếc đặc biệt nhất trong số mọi túi Birkin đang có trên đời: nó là nguyên mẫu đầu tiên, do Hermès dưới triều Dumas làm riêng cho Jane Birkin, từ một khoảnh khắc hết sức tình cờ giữa họ trên chuyến bay từ Pháp đến Anh năm 1983.

Câu chuyện "huyền thoại" đó thường được kể lại thế này: Birkin lên máy bay với chiếc túi quen thuộc đang xách hàng chục năm nhưng hơi "tã", và mọi thứ bên trong đổ hết ra ngoài - ví tiền, chìa khóa, danh thiếp, tã sữa cho con gái mới sinh… Tất cả không qua khỏi con mắt của người ngồi cạnh cô, tức Dumas. Nó cũng thành đề tài nói chuyện của cả hai trên chuyến bay. 

Dumas bảo Birkin nên dùng túi có ngăn trong, nữ diễn viên phàn nàn rằng lẽ ra nhà mốt các anh nên thiết kế một cái túi to hơn Kelly (một dòng túi nổi tiếng của Hermès) và nhỏ hơn một cái vali. Trong một cuộc phỏng vấn với CNN năm 2020, Birkin kể Dumas đã bảo bà vẽ thử cái túi theo ý bà muốn. 

Bản phác thảo ý tưởng vội vàng đã được vẽ lên túi nôn của máy bay. Bản vẽ nguệch ngoạc ấy, đúng một năm sau, được Hermès làm thành sản phẩm thực thụ - rộng rãi đủ để đựng đồ cần thiết cho trẻ sơ sinh - mở màn cho dòng túi mang tên chính người đưa ra ý tưởng ban đầu.

Chiếc túi nguyên bản ấy đã theo Jane Birkin khắp muôn nơi suốt 10 năm trời cùng các chương trình thiện nguyện mà cô tham gia, dấu keo của các nhãn dán chương trình vẫn in hằn trên túi, cả chiếc kềm cắt móng tay Birkin gắn bên trong.

Jane Birkin từng nói đùa, "khi tôi chết, họ có thể chỉ nói về chiếc túi xách", nhưng chiếc túi mang tên cô đã khởi nguồn cho nhiều cảm hứng, nhiều câu chuyện và cả một cộng đồng tín đồ túi Birkin.

Hermès đã xây dựng vẻ huyền bí và kiểm soát chặt chẽ quá trình phân phối để tạo nên sức hút khó cưỡng cho túi Birkin. Không quảng cáo rầm rộ, không tặng túi cho người nổi tiếng hay giảm giá, túi Birkin không bao giờ có khái niệm tồn kho, không bán trực tuyến, thậm chí không trưng bày tại cửa hàng. 

Tất cả những điều này tạo nên một hào quang sang trọng, tinh tế và là phần thưởng cuối cùng cho những ai hiểu và có thể tiếp cận thế giới của nó. Nói không ngoa, chiếc túi đã thu nạp vô số tín đồ trên khắp thế giới, cuồng tín và si mê.

Theo Daniel Langer, người sáng lập và CEO của công ty tư vấn Équité, "rất ít thương hiệu trong bất kỳ ngành nào có thể sánh được với sự cộng hưởng cảm xúc và sức mạnh biểu tượng của Birkin". Đối với nhiều tín đồ thời trang, Hermès được coi là "chén thánh" của sự xa xỉ, không chỉ nhờ vào sản phẩm mà còn nhờ vào lịch sử lâu đời của thương hiệu.

Rất nhiều người nổi tiếng đã sở hữu túi Birkin, kể sơ sơ đã có Victoria Beckham (được đồn đoán có hơn 100 chiếc), Angelina Jolie, Julia Roberts, Công chúa Mary của Đan Mạch... 

Sự độc quyền của nó được thể hiện rõ nét qua câu thoại kinh điển trong series phim Sex and the City, khi Samantha Jones than vãn về danh sách chờ 5 năm để mua một chiếc túi, và nhân viên bán hàng đáp lại "đó không phải là một chiếc túi - đó là Birkin".

Cũng bởi thế mà tác giả Marisa Meltzer của The New York Times chỉ ra một điều trớ trêu: có tiền mà vào cửa hàng Hermès chưa chắc mua được túi Birkin, nhưng tham dự buổi đấu giá sắp tới thì biết đâu đấy (nếu có thật nhiều tiền, dù giá khởi điểm vẫn chưa công bố).

Birkin trong mắt gen Z

Quá khó để mua như vậy, nên suy nghĩ phải giàu và làm ra nhiều tiền mới mua túi Birkin trở thành mặc định. Nhưng với gen Z, điều này chắc đã lỗi mốt, vì giờ mua Birkin, ngược lại, là để làm giàu.

Theo một báo cáo của PYMNTS Intelligence năm 2024, 79% thế hệ Y và Z tìm kiếm lời khuyên tài chính trên mạng xã hội, trong đó TikTok là nền tảng dẫn đầu. Một trong các lời khuyên được đón nhận là túi xách hàng hiệu có thể trở thành một loại tài sản đầu tư lớn tiếp theo.

Theo Sotheby's, khi ra mắt năm 1984, giá của một chiếc Birkin chỉ khoảng 2.000 USD (tương đương hơn 6.000 USD ngày nay). Một chiếc Birkin 25 làm từ da Togo hiện có giá khởi điểm khoảng 9.000 USD.

Những người có ảnh hưởng (influencer) liên tục quảng bá nội dung kiểu "khi một người đàn ông bảo bạn đầu tư vào thị trường chứng khoán, nhưng bạn biết túi Hermès Birkin mang lại lợi nhuận tốt hơn" trên mạng xã hội. Có TikToker tự tin tuyên bố "ai nói túi xách không phải là một khoản đầu tư là đang nói dối... Chiếc Birkin tôi đang cầm trên tay chắc chắn là một khoản đầu tư tốt hơn S&P 500, cổ phiếu và vàng".

Dữ liệu thực tế củng cố cho các phát ngôn này. Theo Madé Lapuerta, chủ kênh dữ liệu trực quan Instagram Data but Make it Fashion, Birkin đã tăng giá trị trung bình 24% so với S&P 500 trong 5 năm gần đây. Elizabeth Layne, giám đốc marketing của Rebag, một công ty bán lại hàng xa xỉ, cho biết chiếc túi Sellier Birkin đã tăng giá 52% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Thậm chí, trang Vestiaire Collective ước tính Birkin giữ lại khoảng 130% giá trị ban đầu, vượt trội so với các khoản đầu tư truyền thống như bất động sản hay vàng. Còn Credit Suisse thống kê giá trung bình của Birkin tăng 38% vào năm 2021, trong khi thị trường chứng khoán Anh chỉ tăng 8% vào thời điểm đó.

Mặc dù có tiềm năng, việc đầu tư vào hàng xa xỉ, đặc biệt là túi Birkin, cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Giá trị của chúng phụ thuộc rất nhiều vào các xu hướng thời trang ngắn hạn, có thể thay đổi chỉ sau một đêm. 

Ngoài ra, để giữ được giá trị đầu tư, sản phẩm phải được bảo quản trong tình trạng "nguyên sơ" qua nhiều năm. Các chuyên gia tài chính như Allyson Kiel từ Synovus Bank cảnh báo rằng hầu hết các cơ hội đầu tư hào nhoáng thường "quá tốt để trở thành sự thật".

Sự lên ngôi của túi Birkin như một món đầu tư sinh lợi trên TikTok cho thấy ý nghĩa của sự xa xỉ đang thay đổi. Đối với thế hệ Z, món đồ xa xỉ ngày nay phải kham cùng lúc nhiều vai trò từ thẩm mỹ, cảm xúc, xã hội, văn hóa đến tài chính. Đó có thể là tiêu chí cho các nhãn hàng lên chiến lược cho sản phẩm của mình trong thời đại mới.

Nhưng con dao hai lưỡi là phấn đấu thành đối tượng đầu cơ tài chính thì sẽ đánh mất linh hồn và câu chuyện mà sản phẩm xa xỉ vốn khát khao từ đầu. Thế lưỡng nan này, tính sao cho đặng!